kh-cnn

Thursday, December 14, 2017

សហរដ្ឋអាមេរិកទុកឱកាសឲ្យកម្ពុជាងាកក្រោយ ដើម្បីស្តារស្ថានការណ៍ឡើងវិញ

ឧបការីរងរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាមេរិកលោក Patrick Murphy បានបិទបញ្ចប់ដំណើរទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា កាលពីរសៀលថ្ងៃទី ១៣ ធ្នូ បន្ទាប់ពីបានចំណាយពេល២ថ្ងៃ។ មុនបិទបញ្ចប់ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ លោកឧបការីរង បានធ្វើសន្និសីទកាសែតមួយ ដោយបានធ្វើសេចក្តីអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាងាកក្រោយ ដើម្បីស្តារស្ថានការណ៍នយោបាយនៅកម្ពុជាឡើងវិញ។ ទន្ទឹមនឹងការអំពាវនាវនេះ លោក Murphy ក៏បានព្រមានថា អាមេរិកនឹងចាត់វិធានការបន្ថែមទៀត បើស្ថានការណ៍បន្តធ្ងន់ធ្ងរ។

ការលើកឡើងរបស់លោកឧបការីរងរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាមេរិក បានផ្អែកទៅលើស្ថានការណ៍នយោបាយចុងក្រោយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បន្ទាប់ពីមានការរំលាយគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ, ការចាប់ខ្លួនអតីតប្រធានគណបក្សប្រឆាំងលោក កឹម សុខា និងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញមកលើអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមួយចំនួននៅកម្ពុជា។ នៅក្នុងជំនួបកិច្ចពិភាក្សាតុមូលជាមួយក្រុមអ្នកកាសែតកម្ពុជា ដែលធ្វើឡើងនៅឯនិវេសនដ្ឋាននៃឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកប្រចាំនៅទីក្រុងភ្នំពេញ មុនពេលបិទបញ្ចប់ដំណើរទស្សនៈកិច្ចនៅកម្ពុជា កាលពីរសៀលថ្ងៃទី ១៣ ធ្នូ លោក Patrick Murphy ឧបការីរងរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាមេរិក បានលើកទឹកចិត្តដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឲ្យងាកក្រោយ ដើម្បីស្តារស្ថានការណ៍នយោបាយដែលលោកចាត់ទុកថា ជាគុណវិបត្តិនោះ ឲ្យវិលមករកគន្លងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ។ ហើយថា សហរដ្ឋអាមេរិក អាចធ្វើការវាយតម្លៃឡើងវិញ អំពីទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះអនុសាសន៍របស់ខ្លួន។ ប៉ុន្តែលោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី បានថ្លែងការពារចំណាត់ការរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានិងស្ថាប័នកំពូលៗរបស់កម្ពុជានោះថា គឺដើម្បីការពារប្រទេសកម្ពុជា ពីការប៉ុនប៉ងផ្តួលរំលំតាមរយៈបដិវត្តន៍ពណ៌។ លោកបានថ្លែងថា កម្ពុជាជារដ្ឋឯករាជ្យ ដែលមិនអាចធ្វើតាមការបង្គាប់បញ្ជាពីប្រទេសណាមួយ ឲ្យប្រឆាំងនឹងនីតិរដ្ឋ ឬស្ថាប័នកំពូលរបស់ខ្លួននោះទេ។

គួរជំរាបជូនថា សហរដ្ឋអាមេរិក កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ទើបតែបានសម្រេចផ្អាកផ្តល់ជំនួយដល់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) និងឈប់ឲ្យក្រសួងការបរទេសអាមេរិកផ្តល់ទិដ្ឋាការ (VISA) ដល់មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមួយចំនួន មិនឲ្យធ្វើដំណើរទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក ក្រោមហេតុផលថា បានរួមចំណែកបំផ្លាញដល់ដំណើរការលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ ស្របពេលជាមួយគ្នានេះ កាលពីថ្ងៃទី ១២ ធ្នូ អនុគណៈកម្មាធិការទទួលបន្ទុកកិច្ចការបរទេសនៃសភាសហរដ្ឋអាមេរិក ក៏ទើបតែបានបើកសវនាការមួយទៀត ដើម្បីស្វែងរកការចាត់វិធានការបន្ថែមមកលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ ប៉ុន្តែលោកឧបការីរងបានលើកឡើងថា រាល់ជំហានទាំងអស់ដែលបាននឹងកំពុងកើតឡើងនៅកម្ពុជា គួរត្រូវបានត្រលប់ថយក្រោយ។

សូមបញ្ជាក់ថា លោក Patrick Murphy ឧបការីរងរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាមេរិកទទួលបន្ទុកកិច្ចការតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ បានមកបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជាដោយឥតព្រៀងទុក កាលពីដើមសប្តាហ៍នេះ ដោយបានជួបជាមួយមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាសំខាន់ៗ តួយ៉ាង លោក អ៊ុច បូរិទ្ធ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា, លោក ស ខេង ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងមហាផ្ទៃ និងភាគីពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនទៀត។ ជំនួបដែលភាគច្រើនបានលើកឡើងអំពីការស្តារទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ ជាពិសេសទាក់ទងនឹងស្ថានការណ៍នយោបាយនៅកម្ពុជានារយៈពេលចុងក្រោយនេះ៕

គជប៖ សហភាពអឺរ៉ុបមិនត្រូវយកបញ្ហាតុលាការនិងនយោបាយ ភ្ជាប់ជាមួយការងារបច្ចេកទេស

គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត បានប្រាប់ទៅកាន់សហភាពអឺរ៉ុបថា មិនត្រូវយកបញ្ហានយោបាយនិងរឿងតុលាការ មកដោះស្រាយការងារបច្ចេកទេសរបស់ គជប ទេ។ ការលើកឡើងរបស់ គជប យ៉ាងដូច្នេះ ធ្វើឡើងដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងលិខិតរបស់សហភាពអឺរ៉ុបចុះថ្ងៃទី១២ខែធ្នូ ដែលមានខ្លឹមសារសម្រេចព្យួរជំនួយរបស់សហភាពអឺរ៉ុបចំពោះ គជប ដោយសារការសម្រេចរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិពីសំណាក់តុលាការកំពូលកម្ពុជា។

នៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ចុះថ្ងៃទី១៣ខែធ្នូ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត បានសម្ដែងការសោកស្ដាយចំពោះការសម្រេចព្យួរជំនួយរបស់សហភាពអឺរ៉ុប មកកាន់ គជប។ សម្រាប់ គជប សហភាពអឺរ៉ុបគួរតែយល់ថា គជប គឺជាអ្នកអនុវត្តការងារបច្ចេកទេស។ និងថា សហភាពអឺរ៉ុប មិនត្រូវយករឿងតុលាការ និងបញ្ហានយោបាយ មកដោះស្រាយជាមួយការងារបច្ចេកទេសរបស់ គជប ទេ។
គួរជម្រាបជូនថា មួយថ្ងៃមុនការចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ គជប ពោលគឺនៅថ្ងៃទី១២ធ្នូ សហភាពអឺរ៉ុប បានប្រកាសព្យួរជំនួយរបស់ខ្លួនសម្រាប់ គជប ដោយផ្អែកលើមូលហេតុថា តុលាការកំពូលកម្ពុជា បានរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលជាគណបក្សប្រឆាំងធំជាងគេនៅស្រុកខ្មែរ។ សហភាពអឺរ៉ុប យល់ឃើញថា ការរំលាយបក្សប្រឆាំងដូច្នេះ បានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការបោះឆ្នោត ដោយវាអាចធ្វើឲ្យការបោះឆ្នោតនោះត្រូវបានគេមើលឃើញថា មិនមានភាពស្របច្បាប់។
ប៉ុន្តែតបទៅនឹងការលើកឡើងរបស់សហភាពអឺរ៉ុប គជប បានចោទសួរថា តើមានហេតុផលអ្វីដែលអាចវាយតម្លៃថា ការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៨ខាងមុខ មិនមានលក្ខណៈសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ ខណៈពេលដែលមេដឹកនាំ គជប នៅដដែល, សមាជិក គជប ភាគច្រើននៅដដែល, និងមន្ដ្រី គជប រាប់រយនាក់នៅដដែល? គជប បានបញ្ជាក់អះអាងបន្តថា ទោះស្ថិតក្នុងកាលៈទេសៈណាក៏ដោយ គជប នៅតែរក្សាគោលដៅចម្បង២ដដែល គឺទី១៖ ពលរដ្ឋខ្មែរត្រូវមានឈ្មោះត្រឹមត្រូវនៅក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោត ហើយទី២៖ សិទ្ធិសម្ដែងមតិតាមរយៈសន្លឹកឆ្នោតត្រូវតែបានរាប់យ៉ាងត្រឹមត្រូវបំផុត គ្មានលម្អៀងទៅរកគណបក្សនយោបាយណាមួយទេ។
ទន្ទឹមគ្នានេះ គជប បានសង្កត់ធ្ងន់ដែរថា កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរបស់ខ្លួនកន្លងមកជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធ គឺធ្វើឡើងដោយសុឆន្ទៈ ហើយខ្លួនស្វាគមន៍តែចំពោះជំនួយអន្ដរជាតិណាដែលប្រកបដោយសុឆន្ទៈដូចគ្នាដែរ។ ទាក់ទងទៅនឹងការសម្រេចព្យួរជំនួយរបស់សហភាពអឺរ៉ុបមកកាន់គជប គជប យល់ថា វាជាសិទ្ធិយល់ឃើញរបស់សហភាពអឺរ៉ុប។ ប៉ុន្តែសម្រាប់ គជប ខ្លួនឯង គឺបានគ្រោងថវិកាគ្រប់គ្រាន់ហើយ។
សូមជម្រាបជូនដែរថា នៅក្នុងដំណើរការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៦ និង២០១៧កន្លងទៅ គជប បានចំណាយថវិកាសម្រាប់រៀបចំការបោះឆ្នោតអស់ប្រមាណ៥០លានដុល្លារ។ ក្នុងនោះ ជំនួយរបស់សហភាពអឺរ៉ុបមានជាង៥លានដុល្លារ ដែលអាចរាប់ថាជាជំនួយមួយសំខាន់ដែរ៕

អាមេរិកប្រាប់កម្ពុជាឲ្យវិលទៅរកគន្លងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យវិញ

មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់អាមេរិក បានរំឭកជាថ្មីឲ្យកម្ពុជាងាកទៅដើរតាមគន្លងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យវិញ និងព្រមានដាក់ទណ្ឌកម្មបន្ថែមទៀត ប្រសិនបើប្រទេសនេះមិនធ្វើឲ្យដំណើរការប្រជាធិបតេយ្បល្អប្រសើរ នៅមុនការបោះឆ្នោត ប៉ុន្ដែ កម្ពុជាបានការពារចំណាត់ការរបស់ខ្លួនថា ជាការអនុវត្តច្បាប់ និងពង្រឹងនីតិរដ្ឋ។
ឧបការីរងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក ទទួលបន្ទុកកិច្ចការអាស៊ីអាគ្នេយ៍ លោក Patrick Murphy បានមកបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា ដោយមិនត្រូវបានប្រកាសឲ្យដឹងជាមុននោះឡើយ ហើយនៅអំឡុងទស្សនកិច្ចនោះ លោកបានជួបពិភាក្សាជាមួយរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា លោក អ៊ួច បូរិទ្ធ។
ទស្សនកិច្ចមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់អាមេរិករូបនេះ ត្រូវបានរៀបចំធ្វើឡើងចំពេលដែលស្ថានការណ៍នយោបាយនៅកម្ពុជា ត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ស្ថិតក្នុងស្ថានភាពតានតឹង ក្រោយការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឆិកា។
ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានបិទបញ្ចប់ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកនៅកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃម្សិលមិញនេះ ឧបការីរងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក ទទួលបន្ទុកកិច្ចការអាស៊ីអាគ្នេយ៍ លោក Patrick Murphy បានថ្លែងថា កម្ពុជាបានធ្វើឲ្យខូចដល់ដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យរបស់ខ្លួន បន្ទាប់ពីមានការរំលាយអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងការបន្ដឃុំខ្លួនលោក កឹម សុខា។ នេះដោយយោងតាមសារព័ត៌មាន Khmer Times។
បើតាមសារព័ត៌មាន Khmer Times លោក Patrick Murphy មានប្រសាសន៍ថា ដោយសារកម្ពុជាមិនគោរពកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួននេះហើយ ទើបធ្វើឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប បានសម្រេចដាក់ទណ្ឌកម្មជាបន្ដបន្ទាប់ ដូចជា ការកាត់ផ្ដាច់ជំនួយសម្រាប់ការបោះឆ្នោត និងទណ្ឌកម្មផ្នែកទិដ្ឋាការលើមន្ដ្រីជាន់ខ្ពស់ខ្មែរ ដែលអាមេរិកថា បានបំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។
លោក Patrick Murphy ព្រមានទៀតថា បើកម្ពុជានៅតែរឹងរួស មិនគោរពតាមគោលការណ៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យទេនោះ លោកថា អាមេរិក នឹងចាត់វិធានការបន្ថែមទៀតលើរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងភ្នំពេញ។
លោក Patrick Murphy ត្រូវបានដកស្រង់ដែលបានថ្លែងថា៖ «យើងសូមណែនាំថា ចំណាត់ការ ដែលបានធ្វើឡើងទាំងនោះ យើងសូមឲ្យមានកែប្រែ ទៅរកផ្លូវដដែលវិញ។ នៅពេលដែលយើងនិយាយថា មានក្ដីព្រួយបារម្ភ យើងក៏ចាំបាច់ ត្រូវតែមានវិធានការផ្សេងទៀត បើមិនធ្វើឲ្យលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ វិលទៅរកផ្លូវដដែលទេនោះ»។
រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា លោក អ៊ូច បូរិទ្ធិ បានថ្លែងប្រាប់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មាននៅក្រោយជំនួបជាមួយលោក Murphy កាលពីថ្ងៃអង្គារថា ជំនួបរវាងរូបលោកជាមួយលោក Murphy បានលើកឡើងអំពីការកែលម្អទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ។
នៅក្នុងជំនួបនោះ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់កម្ពុជារូបនេះ ក៏បានការពារចំណាត់ការរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានាពេលថ្មីៗនេះផងដែរ ដោយថា ចំណាត់ការទាំងនោះ ត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងក្របខណ្ឌច្បាប់ ដើម្បីការពារឯករាជ្យភាព សន្តិភាព និងស្ថេរភាពកម្ពុជា។
ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា និងអាមេរិក ហាក់កាន់តែតានតឹងឡើង បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានចោទសហរដ្ឋអាមេរិកថា នៅក្រោយអតីតគណបក្សប្រឆាំង ដើម្បីផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់។ ប៉ុន្ដែ អាមេរិក បានច្រានចោលការចោទប្រកាន់ទាំងនោះ ថា ប្រាស់ចាកពីការពិតទាំងស្រុង។
ទោះបីអាមេរិកបានបកស្រាយយ៉ាងនេះក្ដី រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រី ហ៊ុន សែន បានបន្ដចំណាត់ការរបស់ខ្លួន ដោយបានស្នើសុំឲ្យតុលការកំពូលរំលាយអតីតគណបក្សប្រឆាំង និងនៅតែបន្ដឃុំខ្លួនលោក កឹម សុខា ជាបណ្ដោះអាសន្ន ពីបទ «ក្បត់ជាតិ»។
សហគមន៍អន្ដរជាតិ បានថ្កោលទោសជាបន្ដបន្ទាប់ ដោយថា កម្ពុជាកំពុងឆ្ពោះទៅរករបបដឹកនាំបែបផ្ដាច់ការ ប៉ុន្តែ មានតែប្រទេសកុម្មុនីស្ដចិនមួយប៉ុណ្ណោះ ដែលចេញមុខការពាររដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងរឿងរំលាយអតីតបក្សប្រឆាំងនេះ៕

Wednesday, December 13, 2017

សភាអាមេរិកថា នឹងរកវិធានការបន្ទាប់ ក្រោយដាក់ទណ្ឌកម្មទិដ្ឋាការលើកម្ពុជា

ក្រុមសមាជិកសភាសអាមេរិក បានអះអាងនៅថ្ងៃនេះថា ពួកគេនឹងស្វែងរកវិធានការជាបន្ដបន្ទាប់ទៀតសម្រាប់ដាក់មកលើប្រទេសកម្ពុជា ដោយថា ដើម្បីជួយស្រោចស្រង់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅក្នុងប្រទេសនេះ បន្ទាប់ពីកម្ពុជាបានចាត់វិធានការបន្តបន្ទាប់ទៅលើគណបក្សប្រឆាំង។
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលទទួលបានសំឡេងគាំទ្រពីពលរដ្ឋប្រហែល ៣លាននាក់នោះ ត្រូវបានតុលាការកំពូលសម្រេចរំលាយចោលកាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឆិកាកន្លងមកនេះ ហើយអាសនៈសភា និងអាសនៈជាប់ឆ្នោតនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិរបស់បក្សប្រឆាំងមួយនេះ ក៏ត្រូវបានដកហូត និងបែងចែកទៅឲ្យគណបក្សផ្សេង ដែលពលរដ្ឋមិនបានបោះឆ្នោតឲ្យ។
ជាងនេះទៅទៀត ថ្នាក់ដឹកនាំ ១១៨រូបរបស់បក្សនេះ ក៏ត្រូវបានតុលាការសម្រេចហាមឃាត់ មិនឲ្យធ្វើនយោបាយរយៈពេល ៥ឆ្នាំ ខណៈដែលមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង លោក កឹម សុខា បន្តស្ថិតនៅក្រោមការឃុំខ្លួន ក្រោមការចោទថា «ក្បត់ជាតិ»។
វិធានការថ្មីៗនេះរបស់កម្ពុជា បានជំរុញឲ្យមានការទណ្ឌកម្មផ្នែកទិដ្ឋាការលើមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់កម្ពុជា និងសមាជិកក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេ ដែលអាមេរិកគិតថា ជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការបំផ្លាញលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។
ក្នុងសវនាការមួយស្ដីអំពី «ការធ្លាក់ចុះនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សក្នុងប្រទេសកម្ពុជា» នៅចំពោះមុខអនុគណៈកម្មាការទទួលបន្ទុកអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិករបស់រដ្ឋសភាអាមេរិក នៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន កាលពីយប់មិញនេះ កូនស្រីលោក កឹម សុខា គឺកញ្ញា កឹម មនោវិទ្យា បានចូលរួមជាសាក្សី និងបំភ្លឺពីបញ្ហានយោបាយ ដែលថា កំពុងមានភាពតានតឹងខ្លាំងនៅមុនការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិឆ្នាំ២០១៨ រួមមាន ការបិទអង្គការ NDI ការបន្ដឃុំខ្លួនឪពុករបស់កញ្ញា និងការរំលាយអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ តាមសាលដីកាតុលាការកំពូលនោះ។
អំឡុងពេលផ្ដល់សក្ខីកម្មនោះ កញ្ញា កឹម មនោវិទ្យា ក៏បានស្នើទៅក្រុមសមាជិកសភាអាមេរិកផងដែរ ឲ្យចាត់វិធានការបន្ថែមទៀត ដើម្បីស្រោចស្រង់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
ជាការឆ្លើយតបមកវិញ ក្រុមសមាជិកសភាអាមេរិក រួមមានលោក Ted Yoho លោក Brad Sherman និងលោក Alan Lowenthal ជាដើម បានសំដែងក្ដីព្រួយបារម្ភរបស់ពួកគេ ក្រោយបាត់បង់អតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ការបែងចែកអាសនៈសភារបស់បក្សនេះ ឲ្យទៅគណបក្សផ្សេង ដែលមិនបានជាប់ឆ្នោត និងការយាយីលើក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ។
ក្រុមសមាជិកសភាអាមេរិកទាំងនោះ ជឿជាក់ថា អាមេរិកនឹងពិនិត្យមើលជំនួយបរទេសរបស់ខ្លួនជាមួយកម្ពុជាឡើងវិញ ជាពិសេសនោះ គឺសហរដ្ឋអាមេរិក នឹងស្នើទៅបណ្ដាប្រទេសនៅសហគមន៍អឺរ៉ុប ឲ្យចូលរួមដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយនៅកម្ពុជានេះផងដែរ។
ថ្លែងក្នុងសវនាការនោះដែរ ប្រធានគណៈកម្មាការកិច្ចការបរទេស លោក Ed Royce មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាសព្វថ្ងៃ គឺជារដ្ឋាភិបាលផ្ដាច់ការ និងថា រដ្ឋការរបស់ប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ នឹងរិះរកវិធានការជាបន្ដបន្ទាប់ ដើម្បីឲ្យកម្ពុជាងាកទៅដើរតាមគន្លងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងគោពសិទ្ធិមនុស្ស។
លោកថា៖ «រដ្ឋការលោក ដូណាល់ ត្រាំ បានឆ្លើយតបដោយជំហ៊ានជាវិជ្ជមានមួយចំនួន ដូចជាកាលពីសប្ដាហ៍មុន ដោយប្រកាសនៃការហាមឃាត់ផ្នែកទិដ្ឋាការលើអ្នកទាំងអស់នោះ ដែលបានធ្វើឲ្យខូចលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ប៉ុន្ដែ នោះមិនមែនជាការបញ្ឈប់ត្រឹមហ្នឹងនោះទេ ហើយខ្ញុំរងចាំស្ដាប់ពីសាក្សី ថាតើ វិធានការអ្វី ដែលយើងគួរធ្វើ ដើម្បីគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជា ហើយជាអ្វី ដែលយើងស្នើសុំឲ្យអ្នកសាធារណរដ្ឋជុំវិញពិភពលោក និងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យគ្រប់ស្ថាប័ន ឲ្យធ្វើការរួមគ្នា»។
អ្នកនាំពាក្យបក្សកាន់អំណាច លោក សុខ ឥសាន មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលមិនខ្វល់ចំពោះការបញ្ចេញទស្សនៈរបស់ក្រុមសមាជិកសភាអាមេរិកទាំងនោះឡើយ ដោយថា កម្ពុជាកំពុងដើរលើផ្លូវត្រូវ និងធ្វើតាមច្បាប់របស់ខ្លួន។
លោកថា៖ «ខ្ញុំយល់ថា កម្ពុជា ដើរលើផ្លូវត្រូវ ដែលកម្ពុជា បានកំណត់រួចហើយ ឈរលើគោលការណ៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងនីតិរដ្ឋនៅកម្ពុជា ត្រង់ថា អ្នកខាងក្រៅនិយាយថាម៉េច អាហ្នឹងជារឿងគេ ដែលមិនមានឥទ្ធិពលអ្វី មកលើឯករាជ្យភាព និងអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជានោះទេ»។
សហគមន៍អន្តរជាតិ បានថ្កោលទោសជាបន្តបន្ទាប់ទៅលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជុំវិញវិធានការថ្មីៗទៅលើគណបក្សប្រឆាំង អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យមួយចំនួន ដោយចាត់ទុកថា កម្ពុជាកំពុងដើរឃ្លាតចាកពីគន្លងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
ទោះជាយ៉ាងណា មានតែប្រទេសចិនកុម្មុយនីស្តមួយប៉ុណ្ណោះ បានគាំទ្រចំណាត់ការរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដោយចាត់ទុកជាការថែរក្សា និងការពារសន្តិភាព និងស្ថេរភាពជាតិ៕

លោក ហ៊ុន សែន ថាការបោះឆ្នោតនឹងដំណើរការទៅតាមច្បាប់របស់កម្ពុជា

លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានអះអាងនៅថ្ងៃនេះថា ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រឆ្នាំ២០១៨ខាងមុខ នឹងនៅតែប្រព្រឹត្តិទៅតាមការគ្រោងទុក បើទោះបីគ្មានការទទួលស្គាល់ពីតំណាងអង្គការសហប្រជាជាតិក៏ដោយ។
លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងក្នុងពិធីជួបកម្មករនៅរាជធានីភ្នំពេញនាថ្ងៃទី១៣ខែធ្នូនេះថា ដំណើរការបោះឆ្នោតនឹងដំណើរការទៅតាមការគ្រោងទុក តាមឆន្ទៈរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរចង់បាន គឺលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
លោកថា៖ «ពេលនេះ គឺជាពេលដែលយើងត្រូវខិតខំក្ដាប់ឱកាសនេះឲ្យបាន ដើម្បីបន្តជំហានទៅមុខ ជំហានដែលប្រជាជនយើងត្រូវការលទ្ធប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស និងមិនក្លាយទៅជាចំណាប់ខ្លាំងរបស់អ្នកណាមួយទេ។ គ្មានការចូលរួមរបស់អ្នក ការបោះឆ្នោតក៏នៅតែធ្វើ សុំផ្តាំទៅឲ្យហើយ ហើយក៏ត្រូវតែយល់ឲ្យច្បាស់ពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាដែលចែងថា សភាមានអាណត្តិ៥ឆ្នាំ។ សភាមិនអាចរំលាយមុនអាណត្តិបានទេ»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានថ្លែងទៀតថា រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា ក៏មិនតម្រូវឲ្យទៅចុះហត្ថេលេខាពីប្រធានាធិបតិយពីប្រទេសដទៃ ឬពីអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ ទើបគេហៅការបោះឆ្នោតនោះថា ស្របច្បាប់នោះដែរ។
លោកថ្លែងបន្តថា៖ «ប្រជាជនចូលរួមបោះឆ្នោតជាការគ្រប់គ្រាន់។ ឥឡូវប្រជាជនបានត្រៀមអស់ហើយ។ សម្រាប់ការបោះឆ្នោត រាជរដ្ឋាភិបាលក៏មានទុនគ្រប់គ្រាន់ហើយដែរសម្រាប់ការបោះឆ្នោត។ ការចុះឈ្មោះធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពសម្រាប់ធ្វើបញ្ជីបោះឆ្នោតក៏បានធ្វើរួចរាល់ហើយដែរ»។
ការថ្លែងរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា ចំពេលដែលសហគមន៍អន្តរជាតិ មានសហរដ្ឋអាមេរិក និងសភាពអឺរុប កំពុងដាក់សម្ភាធឲ្យដោះលែប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា និងបើកលទ្ធភាពឲ្យបក្សប្រឆាំងដ៏ធំមួយនេះ បានចូលរួមប្រកួតប្រជែងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៨ ដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងគ្មានការគាំរាមកំហែងឡើងវិញ៕

លោក ហ៊ុន សែន ថាបោះឆ្នោត កម្ពុជាមិនតម្រូវឲ្យ UN ចុះហត្ថលេខាទទួលស្គាល់ទេ

ភ្នំពេញៈ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន បានអះអាងនៅថ្ងៃនេះថា ច្បាប់នៅកម្ពុជាមិនតម្រូវឲ្យមានការអនុញ្ញាតពីអង្គការសហប្រជាជាតិឬប្រធានាធិបតីនៃប្រទេសណាមួយ ទើបបោះឆ្នោតបាននោះទេ ហើយការបោះឆ្នោតប្រព្រឹត្តទៅបានដោយមានប្រជាជនកម្ពុជាចូលរួម មានន័យថា គ្រប់គ្រាន់ហើយ។
លោកហ៊ុន សែន បានថ្លែង នៅព្រឹកមិញនេះ ក្នុងពិធីសំណេះសំណាលជាមួយកម្មករ កម្មការិនី ដោយបានបញ្ជាក់ថា៖ «ច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញា នៅកម្ពុជាមិនតម្រូវឲ្យចុះហត្ថលេខាពីអង្គការសហប្រជាជាតិ ឬប្រធានាធិបតីប្រទេសដទៃ ទើបហៅការបោះឆ្នោត (នោះទេ) ប្រជាជនកម្ពុជាចូលរួមការបោះឆ្នោតគឺគ្រប់គ្រាន់។…(ហើយ) រាជរដ្ឋាភិបាល ក៏មានទុនគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ការបោះឆ្នោត»។
សាររបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីធ្វើបានធ្វើឡើងមួយថ្ងៃ ក្រោយសហគមន៍អឺរ៉ុបប្រកាសផ្អាកជំនួយដល់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត បន្ទាប់ពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិត្រូវបានរំលាយចោល ធ្វើឲ្យគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំមួយនេះនឹងមិនអាចចូលរួមបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្របាននៅខែកក្កដា ឆ្នាំក្រោយ។
លោក ហ៊ុន សែនបានថ្លែងថា៖ «ការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពបញ្ជីបោះឆ្នោតក៏ធ្វើរួចហើយ ដំណើរការតាមការគ្រោងទុក តែមានបក្សមិនតិចទេ។ មនុស្សមួយចំនួន ហាមឃាត់…ត្រឹម ១១៨ នាក់ ។ សួរព្រៃស (តើ) ដែលឲ្យអ្នកទោសមកបោះ (ឆ្នោតទេ)។ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនឹងមិនក្លាយជាចំណាប់ខ្មាំងអ្នកណាទេ។ គ្មានការចូលរួមរបស់អ្នក [អតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ] ការបោះឆ្នោត នឹងត្រូវតែធ្វើ»។
លោក នាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏បានផ្ញើសារជាសាធារណៈផងដែរ សូមឲ្យសិក្សាពីបក្សនយោបាយរបស់ប្រទេសអូស្ត្រាលី ដែលចេញពី ២ អាទិត្យមុន។ ធ្ងន់ដែរ តែធ្ងន់លើសកម្ពុជាទៅទៀត។
ជាថ្មីទៀត លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានអំពាវនាវឲ្យក្រុមគ្រួសារនិងញាតិសន្ដានរបស់ពួកគេបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានៅថ្ងៃទី ២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៨ ខាងមុខនេះ។
លោកថ្លែងថា៖«សង្ឃឹមថា ក្មួយៗផ្ទាល់បូកជាមួយឪពុកម្តាយនិងក្រុមគ្រួសារបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សប្រជាជននិងពូ (លោក ហ៊ុន សែន) ដឹកនាំបន្តទៀត។ យើងរួមសុខទុក្ខជាមួយគ្នា តាំងពីគ្រាលំបាកបំផុត តែពេលនេះជាពេលវេលា យើងក្តាប់ឱកាសឲ្យបាន ដើម្បីបន្តជំហានទៅមុខ»៕

លោក ហ៊ុន សែន ព្រមានលោក សម រង្ស៊ី ចំពោះការញុះញង់កងទ័ព

ភ្នំពេញៈ ដោយលើកឡើងពីការវ៉ៃបំបាក់ឆ្អឹងខ្នង កាត់ក្បាល និងរំលាយដងខ្លួននៃអង្គការភេរវកម្មប៉ុនប៉ងធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៌នៅកម្ពុជាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីម្សិលមិញក៏បានធ្វើការព្រមានផងដែរចំពោះលោក សម រង្ស៊ី ឲ្យប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះអ្វីដែលលោកអធិប្បាយថាអតីតមេបក្សប្រឆាំងរូបនេះបានញុះញង់ឲ្យកងទ័ពបះបោរដើម្បីប្រឆាំងនឹងរាជរដ្ឋាភិបាលដោយលោកថ្លែងថាកងទ័ពនឹងធ្វើប្រតិកម្មភ្លាមបើលោក សម រង្ស៊ី មានវត្តមានក្នុងប្រទេស។
ការថ្លែងរបស់លោក ហ៊ុន សែន បែបនេះធ្វើឡើងនៅក្នុងពិធីសម្ពោធដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់នូវហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ អគារហ្វឹកហ្វឺនជំនាញចារកម្ម និងបុកគ្រឹះសាងសង់សាលប្រជុំនៃអគ្គនាយកដ្ឋានស្រាវជ្រាវ ចារកិច្ច ស្ថិតនៅក្នុងខណ្ឌព្រែកព្នៅដែលនេះគឺជាការឆ្លើយតបដោយមិនបញ្ចេញឈ្មោះតែត្រូវបានគេមើលឃើញថាគឺសំដៅទៅលើអតីតមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងលោក សម រង្ស៊ី ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីលើកឡើងថា៖ «អ្នកកុំមានក្ដីស្រមៃ និងញុះញង់ឲ្យកងទ័ពបះបោរចលាចលដើម្បីប្រឆាំងនឹងរាជរដ្ឋាភិបាលនោះផ្ទុយទៅវិញខ្លួនអ្នកក៏ត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្នឲ្យបានខ្ពស់ដែរ ព្រោះកងទ័ពគឺអាចនឹងមិនទុកអ្នកឲ្យនៅស្ងៀមបាននោះទេ។ អ្នកត្រូវយល់ឲ្យបាន ប៉ុន្តែប្រហែលមកពីអ្នកនៅឆ្ងាយពីកម្ពុជារាប់ម៉ឺនគីឡូម៉ែត្រទើបអ្នកហ៊ាននិយាយ»។ «ប្រសិនបើអ្នកនៅជិត អ្នកច្បាស់ជាមិនហ៊ាននិយាយទេព្រោះកងទ័ពនឹងធ្វើប្រតិកម្មភ្លាមចំពោះអ្នកតែម្ដង…»។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំក៏គួរដាស់តឿនរំឭកថាកងទ័ព ឬក៏កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធទាំងមូលនិយាយជារួម និងនិយាយដោយឡែកគឺកងយោធពលខេមរភូមិន្ទជាឧបករណ៍របស់រដ្ឋដែលត្រូវការពាររដ្ឋ។ កន្លងទៅបដិវត្តន៍ពណ៌នៅគ្រប់ទីកន្លែងទាំងអស់គេតែងតែខិតខំធ្វើអព្យាក្រឹតតូបនីយកម្មកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ហើយជាពិសេសគឺកងទ័ពនេះតែម្ដង។ គេបានទទួលជោគជ័យទៅលើការធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៌តាមរយៈនៃការធ្វើអព្យាក្រឹតតូបនីយកម្មកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ប៉ុន្តែខ្ញុំអាចជម្រាបជូនអស់លោកនាយទាហាននៅទីនេះក៏ដូចជានៅកន្លែងដទៃទៀតឲ្យបានជ្រាបថាអព្យាក្រឹតនៃកម្លាំងប្រដាប់អាវុធធ្វើបានតែចំពោះមុខបណ្ដាបក្សនយោបាយតែប៉ុណ្ណោះ នៅក្នុងស្ថានភាពដែលប្រទេសជាតិរបស់យើង អនុវត្តនូវរបបប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សគឺយើងអព្យាក្រឹត ចំពោះមុខបណ្ដាបក្សនយោបាយទាំងអស់ ដូចជាការដាក់ការការពារសម្រាប់បក្សកាន់អំណាច ឬបក្សមិនកាន់អំណាចគេការពារឲ្យទាំងអស់គ្នាស្មើៗគ្នា»។
ប៉ុន្តែលោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ថាកងទ័ព ឬកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធទាំងមូលមិនមែនអព្យាក្រឹតចំមុខរវាងម្ខាង រាជរដ្ឋាភិបាល និងម្ខាងទៀតបក្សនយោបាយទេ កងទ័ពឬកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធបង្កើតឡើងដើម្បីការពាររដ្ឋដូច្នេះគ្មានទេពាក្យអព្យាក្រឹតនៅទេ «បើសិនជាការធ្វើខុសរដ្ឋបញ្ជាកម្លាំងប្រដាប់អាវុធដើម្បីបង្ក្រាប ឬក៏ទប់ស្កាត់នូវអំពើណាដែលលេចចេញមកអំពីឧបាយកលអាក្រក់ និងអំពើខុសច្បាប់ទាំងឡាយ»។
លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងទៀតថាគុកគេបង្កើតឡើងដើម្បីដាក់ទោសអ្នកខុសហើយអ្នកទៅដាក់ខ្នោះចំពោះអ្នកខុសគឺកម្លាំងនគរបាល ឬអាវុធហត្ថនេះតែម្ដង។
«ដូច្នេះចំណុចនេះត្រូវយល់ឲ្យច្បាស់មិនត្រូវភាន់ច្រឡំទៅលើបញ្ហាអព្យាក្រឹតចំពោះមុខបណ្ដាបក្សនយោបាយ និងមិនអព្យាក្រឹតរវាងរដ្ឋ និងបក្សនយោបាយនោះទេ។ បក្សនយោបាយគ្មានសិទ្ធិបញ្ជាកងទ័ពនោះឡើយ ប៉ុន្តែរាជរដ្ឋាភិបាលដែលចេញមកពីការបោះឆ្នោតបង្កើតជារដ្ឋមានសិទ្ធិ និងបញ្ជាទៅលើកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ»។
ជាមួយគ្នានេះលោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ថាពួកធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៌គឺមិនខុសគ្នាពីពួកគេធ្វើភរេវកម្មនោះទេដោយលោកបានលើកឡើងពីបដិវត្តន៍ពណ៌នៅ លីប៊ី ប្រទេស ស៊ីរី និងយេម៉ែនជាដើមដែលបានបង្កើតសោកនាដកម្មលើសពីអំពើភេរវកម្មទៅទៀតតាមរយៈនៃការប្រើលេសសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដើម្បីបង្កើតឡើងនូវសង្គ្រាម។ «កម្ពុជាក៏ត្រូវមានការងារមួយដែលត្រូវធ្វើបន្តទៀតនោះគឺការទប់ស្កាត់កុំឲ្យមានបដិវត្តន៍ពណ៌នៅកម្ពុជា។ យើងវ៉ៃបំបាក់ឆ្អឹងខ្នងកាត់ក្បាល និងរំលាយដងខ្លួននៃអង្គការភេរវកម្មនៃអង្គការបដិវត្តន៍ពណ៌នៅក្នុងប្រទេសរួចស្រេចទៅហើយ ប៉ុន្តែអ្នកដែលគាំទ្រវាមិនទាន់ផុតរលត់ទេ។ ការប៉ុនប៉ងរបស់គេចំពោះយើងនៅតែមាន ដូច្នេះទោះដោយតម្លៃណាក៏ដោយមិនត្រូវឲ្យមានបដិវត្តន៍ពណ៌នៅកម្ពុជាទេ»។
ឆ្លើយតបនឹងបញ្ហានេះលោក សម រង្ស៊ី អតីតប្រធានគណបក្សប្រឆាំងថ្លែងតាមអ៊ីមែលថា៖ «ចាប់តាំងពីការវាយប្រហារដោយគ្រាប់បែកដែលស្ទើរតែបានសម្លាប់ខ្ញុំទៅហើយកាលពីឆ្នាំ ១៩៩៧ មកនោះលោក ហ៊ុន សែន តែងតែភ័យខ្លាចគេវាយប្រហារគាត់នៅពេលនិយាយដល់ទំនាក់ទំនងរបស់គាត់ជាមួយខ្ញុំ។ ឥឡូវនេះចង់ប្រើកងទ័ពដើម្បីសងសឹកខ្ញុំដោយព្រមានគំរាមសម្លាប់មួយទៀត។ តើជាកំហុសរបស់ខ្ញុំឬ?»។
លោក សម រង្ស៊ី បន្តថាក្នុងរយៈពេលជាង ២០ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះលោកបានប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលការណ៍ស្មោះត្រង់ចំពោះប្រទេសជាតិ «ទោះបីគាត់ (ហ៊ុន សែន) ស្អប់ ឬប៉ុនប៉ងទិញខ្ញុំ និងបំភិតបំភ័យខ្ញុំក៏ដោយ»។
អតីតមេបក្សប្រឆាំងរូបនេះឲ្យដឹងថាថ្មីៗនេះលោក ហ៊ុន សែន បានគំរាមបញ្ជូនមេបញ្ជាការរបស់គាត់ឱ្យមកចាប់ខ្លួនលោកពីបរទេស។ «ហើយគាត់នឹងធ្វើអ្វីៗគ្រប់បែបយ៉ាងដើម្បីកម្ចាត់ខ្ញុំ ហើយខ្ញុំក៏បានជូនដំណឹងដល់អាជ្ញាធរបារាំងរួចហើយដែរអំពីគោលបំណងឧក្រិដ្ឋរបស់គាត់ (ហ៊ុន សែន)»។
កាលពីសប្តាហ៍មុនអគ្គបញ្ជាការនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទបានដាក់ពាក្យប្តឹងលោក សម រង្ស៊ី ពីបទ«ញុះញង់កុំឲ្យយោធិនស្តាប់បង្គាប់ ធ្វើឲ្យខូចទឹកចិត្តកងទ័ព និងប្រមាថ» ចំពោះអ្វីដែលលោក សម រង្ស៊ី បានថ្លែងដែលត្រូវបានគេអធិប្បាយថាមេបក្សប្រឆាំងរូបនេះបានញុះញង់កងទ័ព។
កាលពីថ្ងៃទី ១១ ខែធ្នូលោក សៀង សុខ តំណាងអយ្យការអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបានចេញដីកាកោះហៅឲ្យលោក សម រង្ស៊ី ចូលខ្លួនទៅបំភ្លឺនៅសាលាដំបូងរាជធានីនៅថ្ងៃទី ១១ ខែមករាឆ្នាំ ២០១៨ ខាងមុខដើម្បីសាកសួរពាក់ព័ន្ធនឹងសំណុំរឿងខាងលើនេះ។
លោក មាស នី អ្នកវិភាគនយោបាយយល់ថាលោកមិនឃើញមានសញ្ញាណាមួយដែលឈានដល់ការធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៌នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានោះទេ។ «សម្រាប់ខ្ញុំ ខ្ញុំមិនបានអបអរសាទរចំពោះអ្វីដែលជាប្រសាសន៍របស់លោក សម រង្ស៊ី ទាក់ទងទៅនឹងការញុះញង់ឲ្យមានអំពើហិង្សា ឬសង្គ្រាមនៅក្នុងប្រទេសខ្មែរនោះទេ ក៏ប៉ុន្តែសម្រាប់រឿងបដិវត្តន៍ពណ៌ខ្ញុំនៅតែមានទំនុកចិត្តថា ខ្ញុំមិនបានឃើញអំពីអ្វីដែលជាសញ្ញាដែលថានឹងកើតមានបដិវត្តន៍ពណ៌ ទោះបីជារដ្ឋាភិបាលគាត់បានប្រកាសជាញឹកញាប់ក៏ដោយ។ សម្រាប់ខ្ញុំ ខ្ញុំគ្រាន់តែមើលឃើញអំពីការព្រួយបារម្ភរបស់រដ្ឋាភិបាលក្រោយពីលោកបាត់បង់ការគាំទ្រពីមហាជនវាលឿនពេក ពិសេសក្នុងឆ្នាំ ២០១៣ ដល់ឆ្នាំ ២០១៧»។
លោក មាស នី ថ្លែងទៀតថាលោកមិនភ្ញាក់ផ្អើលនឹងការអត្ថាធិប្បាយរបស់លោក ហ៊ុន សែន ទេដោយសារវាជារឿងធម្មតាសម្រាប់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី តែលោកយល់ថាតាមទស្សនៈរបស់លោកអ្នកដឹកនាំគួរតែកុំប្រើពាក្យហិង្សាច្រើនពេកពីព្រោះជួនកាលវាអាចធ្វើជាគំរូមិនល្អសម្រាប់អ្នកនយោបាយជំនាន់ក្រោយ។
លោកថ្លែងបន្ថែមថា៖ «ការភ្ជាប់បដិវត្តន៍ពណ៌ហើយ និងការរំលាយសង្គ្រោះជាតិនេះវាអាចជារឿងមួយដែលទាក់ទងគ្នា បើសិនជាមិនមានមូលហេតុនៃបដិវត្តន៍ពណ៌ទេការរំលាយសង្គ្រោះជាតិក៏មិនអាចទៅរួចដែរ។ ខ្ញុំមិនមើលឃើញអានេះជាចលនាបដិវត្តន៍ពណ៌ទេ ប៉ុន្តែវាគ្រាន់តែជាការការពារខ្លួនដើម្បីខ្លាចបាត់បង់តំណែងបាត់បង់អំណាចតទៅទៀតនៅឆ្នាំ ២០១៨»៕ NS